شاهین شهر – تاریخچه و معرفی شهر مدرن و پیشرو استان اصفهان

موقعیت جغرافیایی و اقلیمی شاهین شهر:

شاهین شهر را می‌توان اولین شهر جدید و از پیش طراحی شده در ایران نامید که در ۱۹ کیلومتری شمال شهر اصفهان و میان آزادراه معلم و بزرگراه آزادگان و حد فاصل منطقه بختیار دشت و امیر آباد که از دو جهت جاده اصفهان را به تهران متصل می‌کنند، واقع شده‌است.

شاهین شهر آب و هوای خشکی دارد. هوای شاهین شهر با وجود قرار گرفتن در مجاورت نیروگاه شهید منتظری، پالایشگاه و پتروشیمی و… آلودگی نه چندان زیادی دارد.

ارتفاع از سطح دریای شاهین شهر ۱۵۹۵ متر می‌باشد.

مساحت فضای سبز شاهین شهر بر اساس آمار نیمه اول سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۳۶۰هکتار بوده و تا آن زمان حدود ۱۱۳بوستان در شاهین شهر احداث گردیده است.

مدیران بالارتبه شاهین شهر:

در حال حاضر (سال ۱۴۰۱ هجری شمسی) فرماندار شاهین شهر سید محمدرضا کاظمی طبا ، نماینده آن در مجلس شورای اسلامی حسینعلی حاجی دلیگانی و شهردار آن سعید ابریشمی راد می باشد.

تاریخچه شاهین شهر:

این شهر در سال‌های بسیار دور قبل از کاربری مسکونی به مزرعه امیرآباد شهرت داشته و دارای کاربری کشاورزی بوده و در حقیقت یکی از مزارع تحت مالکیت آقا محمدخان برومند، از خوانین منطقه تاریخی گز بُرخوار بوده‌است. بنابراین اراضی شاهین شهر تحت مالکیت آقامحمدخان برومند از خوانین شهر گز بوده و بنیاد اولیه آن توسط عبدالغفارخان برومند تاسیس گردید.

بنابراین شهر را در اراضی کشاورزی فاقد سکنه و یکی دو روستای کوچک در وسعتی حدود ده هزار و هفتاد و سه هکتار برای اسکان جمعیتی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفری پایه ­ریزی نمودند بنیان نهاده شده و به علت اینکه نقشه این شهر در ابتدا به صورت یک شاهین بوده است، آن را شاهین شهر نامیده‌اند.

هدف از ساخت این شهر در ابتدا به علت ساخت “مجتمع نظامی هسا” و فعالیت شرکت “بل هلیکوپتر”  محل سکونت خانواده‌های ارتش آمریکا و ارتش ایران بوده‌ است.
بنابراین در سال ۱۳۵۰ در منطقه‌ای به نام امیر آباد (حدفاصل بختیار دشت و مورچه خورت) تعدادی از مالکین بزرگ با هدف تولید مسکن انبوه و احداث سرپناه برای مهاجرین و اتباع بیگانه شاغل در صنایع نظامی و هلیکوپترسازی و پالایشگاه اصفهان اقدام به تأسیس سازمان عمران شاهین­ شهر نمودند.

با جدایی بخش‌های برخوار و میمه از شهرستان اصفهان و شکل‌گیری شهرستان جدید برخوار و میمه در سال ۱۳۶۸ شاهین شهر به لحاظ موقعیت، جمعیت و اهمیت ویژه‌ای که دارا بود به عنوان مرکز شهرستان برگزیده شد و در دی ماه ۱۳۸۶ نیز پس از جدایی بخش برخوار به عنوان مرکز شهرستان شاهین‌شهر و میمه انتخاب گردید.

مردم شناسی شاهین شهر:

در طول جنگ ایران و عراق شماری از مهاجرین مناطق جنگی مخصوصاً خوزستان به این شهر مهاجرت کردند. شهرستان شاهین‌شهر و میمه با خالص مهاجرت ۱۸۸۷۳ مهاجرپذیرترین شهرستان استان اصفهان طی دوره ۱۳۹۰-۱۳۸۵ می‌باشد که بیشترین سهم در این رقم مربوط به ورود مهاجران از استان خوزستان میباشد که با توجه به ساختار فرهنگی و زیرساختهای شکل گرفته در این شهرستان این نتیجه چندان هم دور از انتظار نیست و مهاجرتهای بعد از آن سالها نیز بیشتر از از استان خوزستان به دلیل قرابت و نزدیکی مهاجران جدید با ساکنین قدیم آن بوده است. همچنین در بررسی مهاجرت‌های انجام شده در داخل استان اصفهان، مشخص می‌شود که بیشترین مهاجر وارد شده به شهرستان شاهین‌شهر و میمه از شهرستان اصفهان به دلیل همجواری و نزدیکی مراکز این دو شهرستان به یکدیگر بوده است که این نتیجه نیز قابل پیشبینی بوده است.

ارامنه مسیحی نیز از اقلیت‌های قومی این منطقه به‌شمار می‌آیند و از ساکنین قدیمی این شهرستان می‌باشند و در این شهرس کلیسا و عبادتگاه مخصوص خود را دارا هستند که در ضلع جنوبی میدان فاطمیه (س) در بتدای خیابان شاهین شهر واقع شده است.

زرتشتیان نیز در این شهر حضور دارند، همچنین از سایر مناطق ایران از جمله شمال کشور و نیز غرب کشور و تهران در این شهر سکونت دارند.

البته به غیر از خوزستان و اصفهان، سایر اقوام و قومیت ها نظیر بختیاریها، شمالی ها، تهرانی ها، ترک ها، جنوبی ها و قشقایی ها و … نیز به شاهین شهر مهاجرت کرده اند و دور از ذهن نیست که با این تنوع قومیتی و مردم شناسی در شاهین شهر، آن را ایران کوچک بنامیم.

شاهین شهر در سال ۹۳ به عنوان تحصیل کرده‌ترین شهرستان ایران شناخته شد و شاید دلیل آنکه در حال حاضر عموماً آن را به عنوان شهر دانش و خلاقیت می شناسند، جمعیت بالای قشر تحصیل کرده و مدرنیته بودن ساخت فضای توسعه شهری آن باشد.

در حال حاضر در شاهین شهر تعدادی دانشگاه در رشته‌های مختلف فعالیت می‌کنند که عبارتند از: آموزشکده فنی شاهین شهر ، دانشگاه صنعتی مالک اشتر ، دانشگاه مهندسی وزارت دفاع و پژوهشکده زیر سطحی ، دانشکده پدافند هوایی ارتش ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین شهر ، دانشگاه پیام نور واحد شاهین شهر، دانشگاه غیر انتفاعی بنیان، دانشگاه علوم کاربردی صنعت آب و برق و ….

با توجه به اینکه دانشگاه صنعتی مالک اشتر و نیز صنایع هواپیماسازی ایران (هسا)، پالایشگاه اصفهان و پتروشیمی اصفهان، نیروگاه شهید منتظری، مجموعه شرکت های اسنوا ، گیتی پسند ، شهرک صنعتی شمال و  شهرک صنعتی مورچه خورت و شیر پگاه و پتوی گلبافت و … شهرک صنعتی محمودآباد و ده‌ها مجتمع صنعتی بزرگ دیگر در مجاورت این شهر هستند، شاهین‌شهر از قطب‌های صنعتی و فنی استان اصفهان به‌شمار می‌آید.

ساخت میدان میوه و تره‌بار شاهین‌شهر نیز توسط بخش خصوصی در زمین‌های ۳۰ هکتاری بهریس که در غرب شاهین شهر و حد فاصل جاده جهادآباد واقع است در  ۱۳۹۹ آغاز شد.

تخمه آفتاب گردان و گیاهان دارویی خودرو از جمله محصولات کشاورزی قدیمی شاهین شهر هستند و خربزه شهر گرگاب که در جوار شاهین شهر و در وسعت شهرستانی آن واقع شده است شهرت جهانی دارد.

شاهین شهر یک پایانه مسافربری برون شهری با عنوان ترمینال شیشه ای دارد که به لحاظ دیوارهای شیشه ای که در طراحی آن مورد استفاده قرار گرفته، به این نام، شهرت یافته است.

همچنین شاهین شهر دو پایانه درون شهری دارد که اولین وقدیمی ترین آن در در ابتدای خیابان حافظ جنوبی و جدیدترین آن در ابتدای خیابان طالقانی دارد که از هر دو اتوبوس هایی در مسیر شاهین شهر – اصفهان به جابجایی مسافر می پردازند، ولیکن جابجایی مسافر درون شهری در حال حاضر فقط در پایانه حافظ صورت میپذیرد.

پروژه قطار شهری شاهین شهر به اصفهان نیز با همکاری شرکت چینی نورینکو انجام می‌شود و به متروی اصفهان وصل خواهد شد.

از مکان های تفریحی شاهین شهر می توان به موارد زیر اشاره نمود:

بازارچه فلافل شاهین شهر این بازارچه هم اکنون در ظلع شمال شرقی شاهین شهر و در محدوده کمپ تفریحی یا همان آلاچیق های شاهین شهر دایر شده است و مکان بسیار شاد و مفرحی برای صرف یک شام خوزستانی شبانه به همراه دوستان و خانواده است ، فروشگاه‌های دایر درآن که بصورت کانکس هستند ، اقدام به ارائه انواع فست فودهای رایج با محوریست خوراکی های خوزستانی نظیر فلافل ریال سمبوسه ، کپه و … می نمایند این محل عموماً شب ها فعال است و سابقاً در ابتدای  سیلابی شاهین شهر و در جوار بازار شب شاهین شهر دایر بود و البته برخی از فلافل فروشی ها هم در آن زمان  در پارک ابتدای فردوسی مستقر بودند.

سینما یاسمن در ضلع شمال شرقی میدان فاطمیه (س) یا همان میدان شهرداری دایر است این سینما قدیمی ترین سینمای شاهین شهر است و ساختمان آن چسبیده به ساختمان شهرداری شاهین شهر می باشد و در حال حاضر سالن سینمای سه بعدی نیز دارد.

سینما شاهین طلایی در ظلع جنوب شرقی میدان امام حسین ابتدای خیابان طالقانی شاهین شهر که مجهز به سالن سینمایی ۵ بعدی نیز می باشد.

مجموعه تفریحی گردشگری شاهین شهر مجهز به آلاچیق ها برای استراحت گردشگران که در ضلع شمالی ورودی شرقی شاهین شهر حدفاصل پل ورودی اول و دوم شاهین شهر از اتوبان تهران اصفهان واقع شده است و به مجموعه آلاچیق ها نیز شهرت دارد.

پارک بزرگ بانک استان یا مجموعه تفریحی انقلاب در ابتدای ورودی دوم شرقی شاهین شهر در اتوبان تهران اصفهان

پارک بزرگ فردوسی در ابتدای خیابان فردوسی

پارک بزرگ حافظ، در حدفاصل ابتدای خیابان حافظ جنوبی و خیابان رازی، جنب پایانه مسافربری درون شهری شاهین شهر

باغ تفریحی بانوان در ضلع شمال شرقی میدان امام حسین (ع) و ابتدای بلوار جانباز

زورخانه ذوالفقار به سبک زورخانه های سنتی واقع خیابان در عطار دوم  یا پارک طولی حد فاصل خیابان علامه طباطبایی و خیابان مولوی

بازار شب : بازار شب شاهین شهر بازاری مشتمل از دستفروش ها در جوار سیلابی و خیابان امام محمد غزالی از غرب و مجاور به ابتدای خیابان شهید مطهری در شرق و در محل قدیمی پایانه برون شهری شاهین شهر واقع است. بازار فلافل فروشی های شاهین شهر سابقاً در ورودی و مجاورت بازار شب واقع گردیده بود. تنوع اقلام ارائه شده و سبک این بازار جنبه تفریحی مناسبی را برای گردش و خرید شهروندان و مسافران در شاهین شهر ایجاد نموده است.

لیست برخی از مهمترین محلات و مناطق شاهین شهر در ذیل آمده است:

• خیابان فردوسی: مردم شاهین شهر برای خرید و تامین مایحتاج زندگی خود باید به محله فردوسی بروند، چون مرکز خرید شهر در این منطقه، واقع شده است و معروف ترین محله شهر هم به حساب می آید. خانه‌ های این منطقه نسبت به سایر مناطق مسکونی شاهین شهر از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار هستند که دلیل آن هم یکی به خاطر متراژهای بالا و نوساز بودن آنهاست و دیگری هم به این خاطر که به مرکز شهر نزدیک است. درمانگاه امام حسین، کلینیک پارس و مطب اکثر پزشکان شاهین شهر در کوچه های فرعی این خیابان واقع شده‌اند.
• خیابان شهید بهشتی (مخابرات): این منطقه در بین ساکنین شاهین شهر به نام خیابان مخابرات معروف است و به این نام شناخته می شود، چون ساختمان قدیم مرکز مخابرات در این خیابان قرار داشته است. این منطقه به نام خیابان شهرداری هم شناخته می شود که علت آن هم قرار گرفتن ساختمان شهرداری شاهین شهر در این خیابان است. در منطقه و خیابان شهید بهشتی، ورزشگاه بزرگ تختی، استخر بزرگ آفتاب و سینمای یاسمن قرار دارد.
• منطقه صنعتی شاهین شهر: یکی از تفاوت های مهم شاهین شهر با دیگر شهرهای ایران این است که تمامی مشاغل صنعتی از جمله: مکانیک ها، صافکار و نقاش خودرو، خدمات برقی، کارواش، فروشگاه های مربوط به قطعات یدکی خودرو، نجارها (کابینت، ام دی اف و …)، آهنگرها، ابزار و یراق فروشی ساختمانی، لوازم برق ساختمانی و صنعتی و … همگی با فاصله کمی از مرکز شهر در یک منطقه واقع شده اند و شما در هیچ کدام از خیابان‌ های شهر اثری از این مشاغل و صنعتکاران با این تراکم جمعیت نمی بینید. به همین دلیل به منطقه صنعتی معروف شده که البته در نامگذاری خیابان‌ها توسط شهرداری شهر معروف به خیابان سعدی شمالی است.
• منطقه بانک استان: بزرگترین پارک شاهین شهر در این منطقه واقع شده است و حدود یک سوم این منطقه را فضای سبز اشغال کرده است. همچنین، فرهنگسرای اشراق و سینما ۵ بعدی شاهین شهر در نزدیکی منطقه بانک استان قرار گرفته است.
• منطقه دهخدا: منطقه دهخدا یکی از بهترین مناطق شاهین شهر و جزو مناطق نزدیک به مرکز شهر است. کتابخانه شهید دستغیب شاهین شهر و سازمان تامین اجتماعی شاهین شهر و بیمارستان تخصصی شرکت نفت در این منطقه واقع شده اند.
• منطقه هسا: منطقه هسا، که منطقه ای کم‌جمعیت است، در شمال شاهین شهر و با فاصله پنج کیلومتری از مرکز شهر واقع شده و جزو مهم ترین مناطق این شهر محسوب می شود. اهمیت این منطقه هم به دلیل استقرار شرکت هواپیماسازی، که در آن هواپیمای ایران ۱۴۰ (آنتونوف ۱۴۰) و هلیکوپتر ساخته می شود و همچنین فرودگاه هسا می باشد.
• خیابان عطار: از قدیمی ترین مناطق شاهین شهر است و با توسعه تجاری و مسکونی  که در سالهای اخیر پیدا کرده، دسترسی به محل های خرید و تنوع خدمات همچون خیابان فردوسی در آن توسعه یافته است و در حقیقت جزء بهترین مناطق شاهین شهر است. بزرگترین پل عابر پیاده شاهین شهر در ابتدای این خیابان واقع بر عرض بلوار امام خمینی و عرض خیابان عطار قرار گرفته است.  فرهنگسرای خانواده در این منطقه واقع شده است.
• منطقه خانه کارگر : این منطقه وسعت زیادی دارد و یکی از بهترین مناطق شاهین شهر است که تقریبا نوساز و در حال توسعه می باشد. می توان آن را محصور مابین بلوار صیاد شیرازی و اتوبان تهران – اصفهان در ظلع غربی شاهین شهر دانست که از قسمت های شمالی به خیابان های رازی، حافظ جنوبی، سعدی جنوبی و … دسترسی دارد، مرکز خرید قلب شهر، استخر قو، مکرز و دانشگاه فنی و حرفه ای، دانشگاه پیام نور، جاده سلامت و ورزشگاه پوریای ولی در این منطقه واقع شده است.
• منطقه میلاد:این منطقه می تواند جزو بهترین مناطق این شهر شود، چون نوسازتر از بقیه محلات و خیابان ها بوده، درحال توسعه است و از سوی دیگر، اداره ثبت احوال، دادگستری، فرمانداری شاهین شهر و همچنین، باغ بانوان در این منطقه قرار دارد.
• منطقه هشت بهشت: از انتهای خیابان های حافظ شمالی، فردوسی  و از قسمت شرقی و شمالی مجموعه مسکونی هسا به این منطقه دسترسی وجود دارد
• منطقه پردیس و مسکن مهر:فرهنگسرای مهر در این منطقه واقع شده است.
• منطقه ردانی پور:
• منطقه گلدیس:
• خیابان مطهری (بهداری): این خیابان نیز از قدیمی ترین خیابان های شاهین شهر است که در ضلع جنوبی میدان فاطمیه (س) یا همان میدان شهرداری واقع شده است. مدرسه اختصاصی و کلیسای ارامنه شاهین شهر، درمانگاه شهید سرخوش، اداره آتش نشانی مرکزی،  اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزشگاه انقلاب  و استخر رو باز انقلاب در این خیابان واقع شده است.

یادمان شهدای شاهین شهر – پارک ملت ( بانک استان )

فرهنگسرای هنر شاهین شهر

مرکز خرید قلب شهر ( سیتی سنتر) شاهین شهر