طلا مالیات ندارد | مواظب باشید کلاه طلایی سرتان نرود

مطابق قانون ؛ مالیات طلا به این صورت است که ۹%، صرفاً به اجرت و سود تعلق گرفته و اصل طلا، معاف از مالیات می باشد. همچنین طلا فروشان ۷ درصد مجموع قیمت طلای خام و اجرت را به عنوان سود از مشتری دریافت می کنند.

یکی از انواع مالیات که امروزه، از شهروندان اخذ می گردد و جزو دسته بندی مالیات های غیر مستقیم می باشد، مالیات بر ارزش افزوده کالاها و خدمات بوده که در یک تعریف ساده، عبارت است از مالیاتی که به طور غیر مستقیم و با افزودن بر قیمت کالا یا خدمات ارائه شده، از مصرف کنندگان آن کالاها و خدمات، دریافت می شود.

مالیات بر ارزش افزوده، به طیف وسیعی از کالاها و خدمات تعلق گرفته که طلا، یکی از انواع آن می باشد. پس از تصویب قانون جدید مالیات طلا یا به عبارت دیگر، قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، میزان مالیات طلا، به شدت کاهش یافت و نحوه محاسبه آن، دستخوش تغییرات قابل توجهی شد. به همین جهت، اطلاع از قواعد مربوط به مالیات طلا، ضروری است.

بر اساس قانون، اصل طلا و جواهر و پلاتین به کار رفته در مصنوعات ساخته شده از فلزات مزبور معاف از مالیات بر ارزش افزوده است و تنها اجرت ساخت و سود فروشنده که سهم کوچکی از مبلغ پرداختی بابت خرید می باشد، مشمول ارزش افزوده است.

مالیات طلا، مالیاتی است که بر اساس نرخ تعیین شده در قانون، در هنگام فروش طلا، از خریداران آن اخذ گردیده و توسط فروشنده به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز می گردد. نحوه محاسبه میزان مالیات بر ارزش افزوده طلا​، مطابق قانون جدید مالیات طلا به این صورت بوده که نرخ ۹%، صرفاً به اجرت و سود تعلق گرفته و اصل طلا، معاف از مالیات می باشد.

سید محمد هادی سبحانیان رئیس سازمان امور مالیاتی اخیراً در خبر ۲۱، گفت: «به موجب قانون اساسی، سازمان امور مالیاتی کشور صرفا مجری قوانین است و هیچ اختیاری در مورد کم و یا زیاد کردن نرخ مالیات یا پایه مالیات ندارد و همان طور که به طور گسترده اطلاع رسانی  شد، هیچ مبنای قانونی برای افزایش مالیات در حوزه طلا وجود ندارد.»

رییس سازمان امور مالیاتی در مورد شایعه ای که این روزها در فضای مجازی پراکنده شده است، گفت: «اخذ مالیات ۲۵ درصدی از خریداران طلا از ابتدای دی ماه کذب محض است و قانونی که از یکم دی ماه اجرا شده است، مصوب مجلس در سال ۱۳۹۸ است.»

وی در ادامه در پاسخ به این سئوال که مالیات طلا فروشان به چه صورت است؟ گفت: «طلا فروشان همانند سایر مشاغل و اصناف که فعالیت اقتصادی می کنند، از سود عملکرد و فعالیت پس از کسر هزینه از در آمدی که دارند و پس از کسب یک معافیت پایه مشمول مالیات بر عملکرد می شوند،

یعنی اگر سود فعالیتشان بین ۰ تا ۲۰۰ میلیون باشد با ۱۵ درصد نرخ مالیات،
و اگر مازاد بر ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان باشد با  نرخ ۲۰ درصد
و بالاتر از ۴۰۰ میلیون تومان با نرخ ۲۵ درصد مانند سایر اصناف که فعالیت اقتصادی دارند، مالیات می‌پردازند.»

تنها تکلیف قانونی که از قبل برای اعضای صنف طلا در نظر گرفته شده بود، این است که طلافروشان مصنوعات طلا و پلاتین بر اساس جزء ۴ بند «ب» ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۴۰۰ مکلف هستند که از اول دی ۱۴۰۲ به سامانه مودیان مالیاتی متصل شوند و صورتحساب‌های خرید و فروش طلا و جواهر را در این سامانه بارگذاری کنند و این در راستای الزام قانون تسهیل کسب و کارها است و نرخ جدیدی از مالیات طلافروشان مطرح نیست.

سید محمد هادی سبحانیان در ادامه در مورد مالیات بر ارزش افزوده طلا گفت: به موجب قانون اصلاحیه‌ی ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰ اصل طلا از مالیات بر ارزش افزوده معاف شده است و صرفا مالیات ارزش افزوده بر اجرت و سود فعالیت طلا فروشان در حوزه طلا وضع شده است.

رئیس سازمان امور مالیاتی در پاسخ به این سئوال که تکلیفی که از اول دی ماه به طلا فروشان اعلام شده، چیست؟ گفت: «یک قانون را از سال ۱۳۹۸ مصوب مجلس داشتیم، که به موجب قوانین بعدی زمان الزامی شدن اجرای آن از تاریخ یکم دی ماه انجام شده است.»

وی در ادامه متذکر شدکه این قانون هیچ پایه ی مالیاتی جدیدی نیست و به هیچ عنوان الزامی وجود ندارد که مصرف کننده نهایی بابت خرید کالا و یا خدمات، کد ملی را به فروشنده ارائه کند، بلکه این قانون صرفا بستری برای محاسبه سیستمی است.

بسیاری از مودیان از مراجعات مکرربه ادارات امور مالیاتی گلایه دارند. با اجرای این قانون بستری فراهم خواهد شد که هم محاسبه، سیستمی شود و هم به عنوان سازمان امور مالیاتی کشور به صورت حداکثری و بدون رسیدگی، مالیات ابرازی مودیان را بپذیریم و در این بستر اصل بر صحت اظهارات و مودیان خواهد بود.

به موجب قانون جدید مالیات ارزش افزوده، مالیات طلا، با نرخ ۹%، تنها، به اجرت ساخت و سود فروشندگان طلا تعلق گرفته و اصل طلا، معاف از مالیات می باشد.

قیمت نهایی یک قطعه طلا برابر است با وزن طلا ضرب‌در قیمت واحد. قیمت واحد به معنای قیمت طلای خام (مثلا ۱۸ عیار) به اضافۀ اجرت ساخت به اضافۀ ۷ درصد سود است.

نحوه محاسبه قیمت طلای ۱۸ عیار

نحوۀ محاسبه قیمت طلای ۱۸ عیار یک فرمول مشخص دارد که همۀ طلافروش‌ها از آن استفاده می‌کنند. این فرمول به شرح زیر است:

بد نیست بدانید که برخی از طلافروشی‌ها در زمان محاسبه قیمت طلا به جای محاسبه ۷ درصد از سود مغازه و ۹ درصد مالیات به صورت جداگانه، آنها را با یکدیگر جمع می‌زنند. این روش محاسبه کاملًا به نفع خریدار است؛ زیرا قیمت حساب شده تا حدودی کمتر محاسبه می‌شود.

در نظر داشته باشید قیمت روز طلا همان چیزی است که روی تابلوی طلا فروشان نشان داده می‌شود. برای درک بهتر این فرمول به این مثال توجه کنید. شما قصد خرید گردنبندی به وزن ۱۸ گرم و ۷۰۰ سوت را دارید. قیمت طلای ۱۸ عیار در تاریخ امروز هم مثلاً ۷۴۰ هزارتومان است پس از ضرب این دوعدد در یکدیگر عدد ۱۳.۸۳۸.۰۰۰ تومان به دست می‌آید که هزینه‌ی طلای خام گردن‌بند موردنظر شماست.

وزن طلا

وزن طلا در طلا فروشی‌ها باید حتماً از طریق ترازوهای بسیار دقیق که هر ۶ ماه یک‌بار از طرف بازرسان اتحادیه‌ی طلا و جواهر بررسی و آزموده می‌شود، محاسبه شود.

نحوه محاسبه اجرت ساخت

اجرت ساخت طلا همان سودی است که طلاساز در ازای ساخت طلا دریافت می‌کند. طلاساز این مبلغ را به‌اضافۀ قیمت خام یک گرم طلا و به عنوان اجرت ساخت طلا دریافت می‌کند.

البته باید بدانید که طلاهای مختلف اجرات ساخت متفاوتی دارند. هر چه مدل طلا به‌روزتر و جدیدتر باشد، اجرت آن بیشتر خواهد بود. یعنی به طور کلی اجرت ساخت طلا و جواهر براساس طرح آنها تعیین می‌شود و نرخ مصوبی برای تعیین اجرت وجود ندارد. طلاهایی که با ماشین و در تیراژ بالا تولید می‌شوند، مزد ساخت پایین‌تری دارند. مدل‌هایی که کار دست و محدود‌تر هستند، مزد ساخت بالاتری دارند. البته منظور این نیست که تمام طلاهای ساخت ماشین کم اجرت هستند؛ بلکه پیچیدگی طرح و نوع سوار شدن سنگ‌ها روی بالا بردن هزینه اجرت تأثیر می‌گذارد. البته فروشنده اجازه ندارد سر خود مبلغ اجرت و دریافت آن را تعیین کند، بلکه باید بر اساس فاکتورهای خرید که از تولیدی و بنکداران طلا تحویل گرفته این مبالغ را دریافت کند.

دقت کنید اجرت ساخت قطعات مختلف طلا با هم یکسان نیست. اگر طلا با دستگاه و به راحتی قالب‌گیری و تولید شود، (مثل النگو و زنجیر)، اجرت ساخت کمتری دارد. اما هرچقدر که ظرافت ساخت یک قطعه طلا (مثل سینه‌ریز) بیشتر باشد، اجرت آن هم بیشتر خواهد بود. به طور مثال، پلاک یا مدال کمترین اجرت را داشته و پس از آن النگو، زنجیر، انگشتر طلا، گوشواره، دستبند طلا و سینه‌ریز به ترتیب مقام‌های بعدی را در اجرت ساخت بالا دارند.

گفتنی است که کشور سازندۀ طلا نیز بر اجرت ساخت آن تأثیرگذار است. مثلا طلای ساخت ایتالیا از طلای ایرانی به مراتب گران‌تر و ظریف‌تر است. ( البته خرید و فروش طلای خارجی در ایران ممنوع است. )

اجرت جواهرات هم با اجرت طلا فرق دارد. وقتی شما زیورآلاتی خریداری می‌کنید که سنگ‌های قیمتی روی آنها کار شده، باید ارزش سنگ را نیز به‌صورت جداگانه پرداخت کنید. در حقیقت در فاکتورها وزن سنگ‌ها و طلای به‌کاررفته در زیورآلات مشخص می‌شود و خریدار غیر از اینکه باید پول طلا را پرداخت کند، باید بهای سنگ را نیز به قیمت روز بپردازد. اما سنگ‌های قیمتی در زمان فروش اغلب پایین‌تر از ارزش واقعی‌شان خریداری می‌شوند.

اگر شما یک طلا با سنگ بدلی داشته باشید، وزن کل آن بر اساس قیمت طلای ۱۸ عیار محاسبه می‌شود اما در زمان فروش وزن سنگ‌های بدلی از وزن کل طلا کم شده و فقط پول طلا به شما پرداخت خواهد شد. یعنی پول جواهر (بدلی یا واقعی) را داده‌اید اما نمی‌توانید هنگام فروش آن پول را بگیرید؛ در واقع شما بهای استفاده از زیبایی این سنگ‌ها را پرداخت کرده‌اید و ارزش مالی برایتان ندارد.

سود طلافروشان

سود طلافروشان توسط اتحادیه تعیین می‌شود و معادل ۷ درصد است که طلافروشان اجازه دارند آن را از مشتری دریافت کنند. برای یافتن ۷ درصد کافی است مبلغ طلای خام را با اجرت جمع کنید. حاصل را در عدد ۷ ضرب و سپس بر ۱۰۰ تقسیم کنید.

سود طلافروش‌ها با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

به طور مثال اگر قیمت طلا ۴۹۶ هزار تومان باشد، اجرت طلایی که انتخاب کردید ۳۴ هزار و ۸۰۰ تومان باشد، سود طلا فروشی از فروش این طلا در حدود ۳۷ هزار و ۳۵۶ تومان است.

مالیات بر ارزش افزوده طلا

هر چیزی که سرمایه محسوب شود باید برایش مالیات داد. طلا هم نوعی سرمایه است و مالیات آن باید توسط خریدار (مشتری) پرداخت شود. مالیات بر ارزش افزوده ۹ % درصد قیمت طلا در نظر گرفته می‌شود.

محاسبه‌ سریع قیمت طلا

برای محاسبۀ سریع قیمت طلا می‌توانید فرمول زیر را انجام دهید. برای این منظور فقط به یک ماشین حساب نیاز دارید تا مثل طلافروش‌ها خیلی سریع قیمت طلا را به‌دست بیاورید. دستوری که پائین نوشته‌ایم را به ترتیب انجام دهید:

اول از همه روی ماشین حساب، قیمت یک گرم طلا را به‌اضافۀ فی‌اجرت + ۱۶ کنید. سپس دکمۀ % (درصد) ماشین حساب را بزنید. بدون هیچ کار اضافه‌ای، دکمۀ ضربدر را در ماشین حساب بزنید و وزن طلا را وارد کنید. در آخر دکمه‌ی مساوی (=) را بزنید تا قیمت طلا مشخص شود.

محاسبه قیمت طلا در زمان فروش (محاسبۀ قیمت طلای دست دوم)

حتی اگر فقط یک روز از خرید طلای شما گذشته باشد و بخواهید آن را بفروشید، اجرت پرداخت و سودی که طلا فروش برده است از جنس طلا کسر می‌شود و طلا به قیمت طلای دست دوم از شما خریداری خواهد شد. این یک قانون است و در همۀ واحدهای طلافروشی اجرا می‌شود. چرا؟

به این دلیل که بر اساس قانون، طلافروش حق ندارد طلای نویی را که به قیمت طلای کهنه خریداری کرده، دوباره به فرد دیگر بفروشد.

مظنه، قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار است. طلافروشان زمانی که می‌خواهند از روی مظنه، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار (۷۵۰) را محاسبه کنند آن را تقسیم بر عدد طلایی ۴.۳۳ می‌کنند. به این ترتیب، قیمت یک گرم طلای دست اول ۱۸ عیار را به دست می آورند؛ که با این قیمت به شما طلا می‌فروشند. حالا برای محاسبۀ قیمت طلای دست دوم مظنه را تقسیم بر عدد طلایی ۴.۳۹ می‌کنند. با این روش، قیمت یک گرم طلای دست دوم (۷۴۰) محاسبه می‌شود.

برای درک نحوۀ محاسبه قیمت طلا در زمان فروش به این مثال توجه کنید: فرض کنید مظنه روی تابلو طلافروشی ۲,۰۳۹,۰۰۰ تومان است. طلافروش برای تعیین قیمت طلای دست دوم شما، ۲,۰۳۹,۰۰۰ را تقسیم بر ۴.۳۹ می‌کند و عدد ۴۶۴۰۰۰ی که به‌دست آمده قیمت طلای دست دوم است.

محاسبه قیمت طلا در زمان خرید

برای محاسبۀ قیمت نهایی طلا کافی است فرمول زیر را اجرا کنید:

طلا فروش می‌تواند در ۷٪ سود خود و همچنین در اجرت ساخت به شما تخفیف‌های خوبی بدهد. پیشنهاد می‌کنیم در خریدهای حضوری خجالت را کنار بگذارید و حسابی تخفیف بگیرید.

فرق محاسبه‌ قیمت طلا با قیمت جواهرات

محاسبۀ قیمت طلا در فروش طلا به این صورت است که قیمت روز هر گرم طلا را به علاوۀ اجرت ساخت و سود فروشنده ( ۷یا ۸% ) محاسبه می‌کنند. اما برای فروش جواهرات، قیمت روز هر گرم طلا + اجرت که شامل: ارزش سنگ‌های به‌کار رفته، اجرت ساخت پایه جواهر، مخراجی و سایر هزینه‌هاست + سود فروشنده ( ۱۵ % الی ۲۰% ) محاسبه می‌شود.

باید بدانید در کار ساخته شده از طلا، اجرت ساخت و سود فروشنده کسر و به نرخ روز خریداری می‌شود. ولی نحوه فروش جواهرات به این صورت است که سود فروشنده (۱۵% الی۲۰%) کسر و افزایش یا کاهش از قیمت روز درج شده در فاکتور را محاسبه و بهاء آن را به صاحبش پرداخت می‌کنند.

اجرت جواهرات همیشه بسیار بیشتر از اجرت طلاست به این خاطر که ساخت جواهر دقت و زمان بیشتری نیاز دارد و چون از سنگ‌های قیمتی در ساخت آنها استفاده می‌شود و احتمال شکستن این سنگ‌ها وجود دارد، معمولا کار پر خطری محسوب می‌شود و در نتیجه برای ساخت جواهر هم اجرت بیشتری دریافت می‌شود.

محاسبه قیمت طلا از روی انس

برای به دست آوردن قیمت طلای ایران از روی اونس باید با تعاریف زیر آشنا باشید:

• هر اونس طلا معادل ۳۱/۱۰۳۴۳۱ گرم طلا با عیار ۹.۹۹۹ است، که در بازار طلا فروشی به آن طلای عیار ۲۴ هم گفته می شود.
• هر مثقال طلا معادل ۴/۶۰۸ گرم است.
• هر واحد مظنه طلا معادل ۴/۶۰۸ گرم طلای ۱۷ عیار است.

حالا برای محاسبه قیمت طلا از روی انس، می‌توانید از فرمول‌های زیر کمک بگیرید:

برای به دست آوردن مظنه طلای ایران ۱۷ (۷۰۵) عیار از طریق انس جهانی:

برای بدست آوردن یک مثقال طلای ۱۸ (۷۵۰) عیار از انس جهانی:

محاسبه قیمت طلای بدون اجرت

طلای بدون کارمزد با طلای دست دوم فرق دارد. طلای بدون اجرت، نو و استفاده نشده است. اما بر اساس قوانین اتحادیه طلا و جواهرات، مالیات بر ارزش افزوده باید بر روی اجرت ساخت حساب شود. به همین خاطر، طلایی که اجرت نداشته باشد، مالیات هم ندارد. اجرت طلا به صورت گرمی حساب می‌شود. یعنی هر گرم طلا مثلاً ۳۵ هزار تومان کارمزد دارد. البته بعضی از طلافروشان، درصدی حساب می‌کنند که معمولاً بین ۴ تا ۶ درصد قیمت طلا متغیر است.

با این توضیحات، حتماً متوجه شده‌اید که محاسبۀ قیمت طلای بدون اجرت مشابه محاسبه قیمت طلای دست دوم است و دیگر لازم نیست برای هر گرم طلا، اجرت ساخت و مالیات ارزش بر افزوده پرداخت کنید. طلافروش فقط همان ۷% سود مغازه‌اش را از شما می‌گیرد.

چرا قیمت «خرید» طلا با قیمت «فروش» طلا فرق دارد؟

در زمان خرید طلا از طلافروشی، مواردی از جمله مالیات بر ارزش افزوده، درصد سود فروشنده و اجرت ساخت به مبلغ نهایی طلا اضافه می‌شود. در زمان فروختن طلا نیز همه این موارد از قیمت طلا حذف می‌شوند. به همین دلیل است که قیمت طلای دست دوم نسبت به طلای نو ارزان‌تر است.

توجه داشته باشید که اگر شما یک طلا با سنگ بدلی داشته باشید، وزن کل آن بر اساس قیمت طلای ۱۸ عیار محاسبه می‌شود. اما در زمان فروش وزن سنگ‌های بدلی از وزن کل طلا کم شده و فقط پول طلا به شما پرداخت خواهد شد.

وقتی شما زیورآلاتی خریداری می‌کنید که سنگ‌های قیمتی روی آنها کار شده، باید ارزش سنگ را نیز به‌صورت جداگانه پرداخت کنید. در حقیقت در فاکتورها وزن سنگ‌ها و طلای به‌کاررفته در زیورآلات مشخص می‌شود و خریدار غیر از اینکه باید پول طلا را پرداخت کند، باید بهای سنگ را نیز به قیمت روز بپردازد. اما سنگ‌های قیمتی در زمان فروش اغلب پایین‌تر از ارزش واقعی‌شان خریداری می‌شوند که این برای فروشنده عادی چندان خوشایند نیست.

اگر قصد سرمایه‌گذاری در طلا دارید و نمی‌خواهید در آینده متقبل هزینه شوید، دور زیورآلات مزین به سنگ‌های بدلی را خط بکشید. سنگ‌های قیمتی ریز هم ارزش مالی ندارند و برای سود بردن از خریدوفروش جواهر باید فقط به سراغ سنگ‌های درشت و سنگین بروید. وگرنه سنگ‌های ریز ارزش‌افزوده‌ای برایتان به همراه نخواهند داشت.

حتما به فروشگاه‌های معتبر طلا و جواهر فروشی مراجعه کنید. اگر به همان مغازه که خرید کرده‌اید بروید که خیلی بهتر است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که قبل از فروش از چند مغازه مختلف قیمت بگیرید تا مطمئن شوید طلای خود را ارزان نمی‌فروشید. حواستان باشد که از روی فاکتور خرید، وزن و عیار طلای خود را چک کنید تا با اطلاعات کافی به مغازه بروید.

کلام آخر

گفتیم که کسانی که قصد خرید طلای نو دارند باید مبالغی را به‌عنوان اجرت، سود فروشنده و مالیات بپردازند که در زمان فروش از قیمت خرید آنها کسر خواهد شد. اما قیمت طلای دست دوم به مراتب از قیمت طلای نو پایین‌تر است. چون در زمان خرید طلای دست دوم دیگر خبری از هزینه‌های اضافی همچون مالیات بر ارزش افزوده و اجرت و غیره وجود ندارد.

خرید طلای بدون کارمزد هم از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر از طلای نو است. البته این موارد فقط برای زمانی اهمیت دارد که شما به چشم سرمایه‌گذاری به خرید طلا نگاه می‌کنید.